Jagielonia Białystok Historia
Jagiellonia Białystok to polski klub sportowy, którego siedziba mieści się w Białymstoku. Dzięki badaniom autorstwa Jerzego Górko i Jarosława Dundy na podstawie dokumentów przyjęto za datę powstania Jagiellonii 30 maja 1920 roku. Wówczas to stacjonujący w Białymstoku żołnierze z 42 Pułku Piechoty im. Gen. Jana Henryka Dąbrowskiego stworzyli Klub Sportowy Batalionu Zapasowego 42 Pułku Piechoty. Pierwsze oficjalne spotkanie wojskowi stoczyli 30 maja 1920 roku. Natomiast 78 lat temu, 27 stycznia 1932 roku miało miejsce zebranie, w trakcie którego podjęto decyzję, na mocy której powołano do życia Białostocki Klub Sportowy Jagiellonia. Powstał on na bazie połączenia WKS 42 Pułku Piechoty i Klubu Sportowego Związku Młodzieży Wiejskiej, Jagiellonia przejęła ich tradycję, zawodników, obiekty sportowe oraz miejsce w rozgrywkach sportowych. Nazwa, którą nadano klubowi wiązała się z historią miejscowości i regiony, których losy przeplatały się z historią dynastii jagiellońskiej. W 1932 roku piłkarze WKS 42 PP przystąpili do kolejnego sezonu w białostockiej A klasie, obierając za swą nazwę Jagiellonia. Po wojnie reaktywacja klubu miała czas w październiku 1945 roku. Niestety w czerwcu roku następnego, w nowej, totalitarnej rzeczywistości nie było miejsca dla drużyny. Za główną przeszkodę uznano rodowód i historię oraz tradycje jagiellońskie, gdyż 42 Pułk Piechoty wsławił się w wojnie z bolszewikami w 1920 roku. Z połączenia Budowlanych i Sparty w 1957 roku reaktywowano BKS Jagiellonia wraz z jej dawnymi tradycjami i kształtem.
Historia
Wbrew błędnemu mniemaniu, Jagiellonia została utworzona w 1932 roku, co podaje założyciel klubu, prof. Ludertowicz. Świadczy o tym także rocznik PZPN z 1930 roku, w którym jeszcze nie figuruje klub z Białegostoku. Władza ludowa dodała Jadze 5 lat, a z czasem inni mówili także o siedmiu. Nie zważano na fakt, iż 42 Pułk Piechoty dotarł do Białegostoku dopiero w 1922 roku, a nie w 1920. W 1930 WKS zdobył mistrzostwo okręgu, a to zezwalało na grę w barażach do najwyższej ligi. Po wyrównanej rywalizacji i zaciętej grze w grupie okazało się, że dwie najlepsze drużyny mają identyczną liczbę punktów i muszą stoczyć ze sobą baraż na neutralnym terenie. Mecz odbył się w Siedlcach, a przeciwnikiem był Wojskowy Klub Sportowy 82 Pułku Piechoty Brześć. Mecz wygrała drużyna z Brześcia i Jaga odpadła. Sukcesu jakim było zdobycie mistrzostwa okręgu przez wojskowych, nie powtórzy przed Drugą Wojną Światową żadna inna drużyna z Białegostoku. W latach międzywojennych w podlaskim okręgu zdominował WKS 76 PP Grodno, który aż ośmiokrotnie był mistrzem Podlasia, a po razie Cresovia Grodno, Warmia Grajewo i właśnie Białystok. Przełomowym momentem w dziejach klubu z Białego stoku było podjedzie decyzji o fuzji dwóch klubów, z których miał powstać jeden, dominujący. Połączono wtedy WKS 42 PP z sekcją piłki nożnej i Klubu Sportowego Związku Młodzieży Wiejskiej oraz z sekcją lekkiej atletyki w wyniku czego powstał zupełnie nowy klub – Białostocki Klub Sportowy Jagiellonia. Autor herbu i barw klubu pozostaje do dzisiaj nieznany.
Nazwa
Nazwa Jagiellonia Białystok związana była z historią regionu, którego losy przeplatały się z czasami Jagiellonów i dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz losami Rzeczypospolitej w okresie przed rozbiorami. W przedwojennym klubie prym wiedli lekkoatleci, lecz równie dobrze spisywali się również bokserzy, szczypiorniści i siatkarze. W składzie zespołu było wiele wyróżniających się talentów, a nawet można się pochwalić występem zawodnika Jagiellonii w kadrze reprezentacji Polski – mowa o Antonim Komendo-Borowskim. Połowa lat trzydziestych wiąże się z kłopotami finansowymi Jagiellonii. Sytuację próbowało ratować wojsko, które aktywnie wspierało rozwój życia w klubie. Decyzją władz miasta w 1936 roku klub przekształcono w Wojskowy Klub Sportowy Jagiellona. Rozwiązano większość sekcji, z piłką nożną włącznie, a wybuch Drugiej Wojny Światowej zakończył pierwszy rozdział w dziejach klubu. Po Drugiej Wojnie Światowej Jagiellonia została ponownie reaktywowana, lecz na bardzo krótko. Oficjalnie klub istniał do 20 czerwca 1946 roku. Na miejsce Jagiellonii powołano Klub Sportowy o nazwie Motor Białystok, który wywalczył mistrzostwo okręgu. Motor Białystok został rozwiązany p dwóch latach, a sekcję piłkarską przejął istniejący od 1946 roku Klub Sportowy Wici Białystok, który zmienił nazwę na Związkowiec Białystok. W 1949 roku w Białymstoku powstała drużyna Klub Sportowy Budowlani. Przejął on w 1951 roku sekcję piłkarską po rozwiązanym Związkowcu, zdobywając w ten sposób mistrzostwo okręgu. Budowlani zmienili nazwę na Jagiellonia Białystok w 1955 roku, a tuż po Drugiej Wojnie światowej wraz z klubem reaktywowana została sekcja piłkarska Jagiellonii.
Lata 70-te
Początek lat 70-tych XX wieku to występy w lidze A i w lidze okręgowej Jagiellonii Białystok. Sytuacja w sekcji uległa zmianie wraz z przyjściem nowego trenera, Michała Urbana. Piłkarze pojechali na pierwsze zgrupowanie i zaczęli trenować na miarę nowoczesnej drużyny. W zespole zaistnieli młodzi zawodnicy, którzy potem zasilili reprezentację Polski juniorów. W 1971 roku zespół objął Grzegorz Bielatowicz, który przyprowadził ze sobą wielu utalentowanych piłkarzy z regionu północno-wschodniego. Tak wzmocniony skład odnosił sukces za sukcesem i piął się coraz wyżej po drabinie ligowej. W sezonie 1974/75 w wyniku udanych baraży Jaga awansowała do II ligi, zostawiając w polu pokonane zespoły Wisły Tczew, Wisły Płock i Gwardii Olsztyn. Istotnym faktem jest, że do zespołu Jagiellonii włączono utalentowanych piłkarzy Włókniarza, co było pokłosiem spadku Włókniarza w sezonie 1973/74 z II ligi. Jak się okazało, decyzja była trafiona. Od sezonu 1974/75 zaczęła się dobra passa Jagiellonii Białystok w lidze i niejednokrotnie wywalczono wtedy zwycięstwa. W II lidze Białostoczanie występowali trzy sezony i niestety spadki w sezonie 1977/78. Sezon po spadku Jagiellonia uplasowała się na czwartej lokacie i niestety nie awansowała do II ligi. W kolejnym sezonie nie było jednak mocnych na Jagę, o czym świadczy największa liczba zwycięstw i bramek w lidze. Jak się okazało kolejny sezon nie był tak samo udany, jak również drugoligowi rywale za mocni. Jagiellonia zajęła niechlubne, przedostatnie miejsce.